Ngành công nghệ thực phẩm: “tấm hộ chiếu vàng” cho người Việt tại Nhật Bản trong thời kỳ bùng nổ nhu cầu nhân lực

Trong bối cảnh Nhật Bản thiếu hụt lao động nghiêm trọng và nhu cầu nhân lực trong ngành sản xuất – chế biến thực phẩm tăng mạnh, ngành Công nghệ Thực phẩm đang trở thành “tấm hộ chiếu vàng” cho người Việt muốn tìm kiếm cơ hội việc làm ổn định và lâu dài. 

1. Bối cảnh tại Nhật Bản: thiếu hụt lao động & nhu cầu nhân lực ngành thực phẩm

Theo Nippon.com Nhật Bản trải qua một giai đoạn đặc biệt về nhân lực khi mà số lượng lao động nước ngoài tại nước này đã lên tới khoảng 2,3 triệu người vào năm 2024 con số được xem là kỷ lục từ trước đến nay.

Trong tổng số đó, cộng đồng người Việt tại Nhật chiếm số lượng đáng kể: khoảng 570.000 người, tương đương 24,8% toàn bộ lực lượng lao động nước ngoài tại Nhật. 

Việc người Việt chiếm gần một phần tư lao động nước ngoài tại Nhật cho thấy rõ vai trò và tầm ảnh hưởng của cộng đồng này trong nền kinh tế Nhật, đặc biệt ở các ngành cần nhiều nhân công như chế biến, sản xuất, dịch vụ, xây dựng… Con số ấy cũng phản ánh xu hướng di cư lao động từ Việt Nam sang Nhật ngày càng tăng — không chỉ bởi cơ hội việc làm, mà còn vì nhiều lao động mong muốn tìm kiếm mức thu nhập ổn định, điều kiện làm việc tốt hơn, và cơ hội học hỏi kỹ thuật, quản lý theo tiêu chuẩn quốc tế.

Trong cơ cấu ngành nghề, khoảng 67% lao động nước ngoài tại Nhật làm việc trong lĩnh vực manufacturing (sản xuất), bao gồm chế biến, đóng gói, thực phẩm, cho thấy ngành chế biến thực phẩm phụ thuộc lớn vào lao động nước ngoài. Thêm vào đó, theo thống kê mới nhất (2024–2025) của Japan RAR, ngành “Food & Beverage Manufacturing”, tức sản xuất thực phẩm và đồ uống có tới 74.523 lao động nước ngoài theo visa kỹ năng đặc định (SSW), cao nhất trong số các ngành được cấp SSW.

Những con số này phản ánh rõ nhu cầu rất lớn và dài hạn của Nhật Bản đối với nhân lực ngành thực phẩm, mở ra cơ hội vô cùng rộng cho người Việt có kỹ năng phù hợp.

2. Các cơ hội nghề nghiệp thực tế trong ngành Công nghệ Thực phẩm

Với nền tảng chuyên môn và môi trường tuyển dụng tại Nhật, người theo ngành Công nghệ Thực phẩm có thể ứng tuyển vào nhiều vị trí thực tế như:

– Vận hành dây chuyền sản xuất, chế biến thực phẩm/đồ uống tại các nhà máy. Từ khâu sơ chế, đóng gói đến bảo quản.

– Nhân viên QA/QC, kiểm soát chất lượng, đảm bảo sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn, đóng gói, bảo quản đúng quy định.

– Kỹ thuật viên kiểm nghiệm / kiểm soát vệ sinh, thực hiện kiểm tra vi sinh, kiểm nghiệm chất lượng, đảm bảo an toàn vệ sinh trước khi sản phẩm xuất xưởng.

– Giám sát / quản lý dây chuyền: với kỹ năng, hiểu biết quy trình, bạn có thể trở thành tổ trưởng, giám sát sản xuất, vị trí có trách nhiệm cao, thu nhập tốt hơn.

– Vị trí R&D hoặc phát triển sản phẩm, nếu có thêm kiến thức chuyên sâu và sáng tạo, bạn có thể tham gia nghiên cứu, phát triển sản phẩm mới, cải tiến quy trình, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng mới.

Những vị trí này không chỉ ổn định mà còn có cơ hội thăng tiến và phát triển lâu dài, tạo nền tảng vững chắc cho sự nghiệp, dù bạn quyết định ở lại Nhật hay quay về Việt Nam sau này.

3. Hai con đường lý tưởng: Làm việc tại Nhật hoặc trở về Việt Nam phát triển sự nghiệp

Ở lại Nhật phát triển sự nghiệp dài hạn

Nếu bạn lựa chọn ở lại Nhật, ngành Công nghệ Thực phẩm mang lại nhiều lợi thế: thuận lợi xin visa kỹ năng/kỹ sư, công việc ổn định, mức lương và chế độ tốt, cơ hội thăng tiến. Trong bối cảnh thiếu hụt nhân lực lâu dài, nhu cầu lao động sẽ tiếp tục cao, giúp bạn có cơ hội làm việc ổn định nhiều năm.

Với kiến thức chuyên môn và kỹ năng phù hợp, bạn có thể tiến từ công nhân vận hành dây chuyền lên vị trí QA/QC, giám sát, hoặc quản lý, đây là những vị trí ổn định, có trách nhiệm và thu nhập tốt.

Về Việt Nam tận dụng kinh nghiệm quốc tế & cơ hội phát triển

Sau khi tích lũy kỹ năng, kinh nghiệm, bạn hoàn toàn có thể quay về Việt Nam nơi thị trường thực phẩm, chế biến, xuất khẩu, F&B đang phát triển mạnh mẽ. Bạn có lợi thế khi ứng tuyển vào các doanh nghiệp cần kỹ sư, quản lý chất lượng, kiểm soát vệ sinh hoặc thậm chí tự khởi nghiệp sản xuất thực phẩm, chế biến, đóng gói theo tiêu chuẩn cao, nhằm đáp ứng nhu cầu nội địa và xuất khẩu.

Kinh nghiệm quốc tế cũng giúp bạn có lợi thế cạnh tranh rõ rệt so với người lao động chỉ có kinh nghiệm trong nước, đặc biệt trong các công ty hợp tác hoặc xuất khẩu sang Nhật Bản, các quốc gia phát triển.

4. Những điều cần chuẩn bị để phát triển tốt trong ngành Công nghệ Thực phẩm

Để có thể tận dụng tốt các cơ hội nghề nghiệp tại Nhật Bản cũng như khi quay trở về Việt Nam, người lao động cần chuẩn bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng và tác phong phù hợp. Đây là yếu tố quyết định khả năng làm việc lâu dài và thăng tiến trong lĩnh vực Công nghệ Thực phẩm, một ngành đòi hỏi sự chính xác, sạch sẽ và hiểu biết chuyên môn vững chắc.

– Nền tảng kiến thức chuyên môn là điều bắt buộc. Người làm trong ngành cần hiểu rõ các nguyên lý về vi sinh thực phẩm, hóa sinh, dinh dưỡng, kiểm nghiệm chất lượng, tiêu chuẩn HACCP/ISO, cùng quy trình chế biến – bảo quản – đóng gói. Đây là những mảng kiến thức giúp bạn vượt lên khỏi vị trí lao động phổ thông để đảm nhận các công việc có tính kỹ thuật cao hơn trong nhà máy. Với người Việt đang sinh sống tại Nhật, việc theo đuổi các chương trình đào tạo từ xa ngành Công nghệ Thực phẩm của Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên là lựa chọn phù hợp để bổ sung kiến thức một cách linh hoạt mà không ảnh hưởng đến công việc.

>>> Tìm hiểu thêm ngành Công Nghệ Thực Phẩm ngay tại đây: Tổng Quan Về Đại Học Ngành Công Nghệ Thực Phẩm

Bên cạnh kiến thức chuyên môn, tác phong công nghiệp và tinh thần kỷ luật cũng là yếu tố quan trọng. Nhật Bản nổi tiếng với quy trình làm việc nghiêm ngặt, đặc biệt trong lĩnh vực sản xuất thực phẩm. Việc tuân thủ tiêu chuẩn vệ sinh, an toàn lao động, đúng giờ và thực hiện công việc theo quy định là những yêu cầu cơ bản mà nhà tuyển dụng Nhật luôn đánh giá cao. 

Tư duy học hỏi và tinh thần phát triển nghề nghiệp sẽ mở ra nhiều cánh cửa thăng tiến. Ngành Công nghệ Thực phẩm đang thay đổi nhanh chóng với sự xuất hiện của dây chuyền tự động hóa, công nghệ IoT trong nhà máy và các tiêu chuẩn kiểm nghiệm hiện đại. Người biết cập nhật kiến thức mới sẽ dễ dàng nâng cao vị trí nghề nghiệp, từ kỹ thuật viên, QA/QC, quản lý chất lượng đến quản lý dây chuyền sản xuất.

Với sự chuẩn bị đầy đủ về chuyên môn, tác phong và tư duy phát triển nghề nghiệp, người lao động Việt Nam không chỉ đáp ứng tốt yêu cầu công việc tại Nhật Bản mà còn có đủ năng lực để quay về Việt Nam với cơ hội nghề nghiệp rộng mở và thu nhập ổn định hơn. Đây cũng chính là lý do ngành Công nghệ Thực phẩm trở thành một lựa chọn bền vững và giàu tiềm năng trong dài hạn.

Lời kết

Trong bối cảnh Nhật Bản thiếu hụt lao động, đặc biệt trong ngành chế biến thực phẩm, và nhu cầu sản xuất, an toàn thực phẩm ngày càng cao, ngành Công nghệ Thực phẩm trở thành lựa chọn thông minh cho người Việt. Với lợi thế chăm chỉ, chuyên môn, kỷ luật và cơ hội nghề nghiệp rõ ràng, đây đúng là “tấm hộ chiếu vàng”  mở ra cơ hội ổn định tại Nhật, hoặc phát triển lâu dài khi trở về Việt Nam.